Manoj Kumar Funeral, ਭਾਰਤੀ ਸਿਨੇਮਾ ਦੇ ਇੱਕ ਯੁੱਗ ਦਾ ਅੰਤ
5 ਅਪ੍ਰੈਲ 2025 ਨੂੰ ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਪਵਨ ਹੰਸ ਸ਼ਮਸ਼ਾਨਘਾਟ ਵਿੱਚ ਮਸ਼ਹੂਰ ਅਦਾਕਾਰ ਅਤੇ ਫਿਲਮ ਨਿਰਮਾਤਾ Manoj Kumar Funeral ਸਰਕਾਰੀ ਸਨਮਾਨਾਂ ਨਾਲ ਸੰਪੰਨ ਹੋਇਆ। 87 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਲੰਮੀ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 4 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਕੋਕਿਲਾਬੇਨ ਧੀਰੂਭਾਈ ਅੰਬਾਨੀ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਆਖਰੀ ਸਾਹ ਲਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਭਾਰਤੀ ਸਿਨੇਮਾ ਜਗਤ ਵਿੱਚ ਸੋਗ ਦੀ ਲਹਿਰ ਫੈਲ ਗਈ।
ਮਨੋਜ ਕੁਮਾਰ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ‘ਭਾਰਤ ਕੁਮਾਰ’ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਦੇਸ਼ ਭਗਤੀ ਵਾਲੀਆਂ ਫਿਲਮਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ‘ਉਪਕਾਰ’, ‘ਪੂਰਬ ਔਰ ਪੱਛਮ’ ਅਤੇ ‘ਕ੍ਰਾਂਤੀ’ ਨਾਲ ਲੱਖਾਂ ਦਿਲਾਂ ‘ਤੇ ਰਾਜ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ ਬਾਲੀਵੁੱਡ, ਸਗੋਂ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਨੇ ਇੱਕ ਮਹਾਨ ਕਲਾਕਾਰ ਨੂੰ ਗੁਆ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਸ ਦੀ ਯਾਦ ਸਦਾ ਜ਼ਿੰਦਾ ਰਹੇਗੀ।
ਸਰਕਾਰੀ ਸਨਮਾਨਾਂ ਨਾਲ ਵਿਦਾਈ
ਮਨੋਜ ਕੁਮਾਰ ਦੇ ਅੰਤਿਮ ਸੰਸਕਾਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਸਵੇਰੇ 11:30 ਵਜੇ ਹੋਈ, ਜਿੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੋਵੇਂ ਪੁੱਤਰਾਂ, ਵਿਸ਼ਾਲ ਅਤੇ ਕੁਨਾਲ ਨੇ ਚਿਖਾ ਨੂੰ ਅੱਗ ਲਗਾਈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਤਿਰੰਗੇ ਵਿੱਚ ਲਪੇਟੀ ਗਈ ਡੇਢੀ ਨੂੰ ਗਾਰਡ ਆਫ ਆਨਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ, ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਦੀ ਮਹਾਨਤਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਤਨੀ ਸ਼ਸ਼ੀ ਗੋਸਵਾਮੀ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਹੋਰ ਮੈਂਬਰ ਇਸ ਸਮੇਂ ਭਾਵੁਕ ਹੋ ਗਏ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਦੇ ਕਈ ਸਿਤਾਰਿਆਂ ਨੇ ਵੀ ਆਪਣੀ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਦਿੱਤੀ। ਅਮਿਤਾਭ ਬੱਚਨ, ਸਲੀਮ ਖਾਨ, ਪ੍ਰੇਮ ਚੋਪੜਾ ਅਤੇ ਸੁਭਾਸ਼ ਘਈ ਵਰਗੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਚਿਹਰਿਆਂ ਨੇ ਇਸ ਸਮਾਗਮ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈ ਕੇ ਮਨੋਜ ਕੁਮਾਰ ਦੀ ਯਾਦ ਨੂੰ ਸਲਾਮ ਕੀਤਾ।
ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਦਾ ਸੋਗ ਅਤੇ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ
ਮਨੋਜ ਕੁਮਾਰ ਦੀ ਮੌਤ ਦੀ ਖਬਰ ਸੁਣਦਿਆਂ ਹੀ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਵਿੱਚ ਸੋਗ ਦੀ ਲਹਿਰ ਛਾ ਗਈ, ਅਤੇ ਕਈ ਸਿਤਾਰਿਆਂ ਨੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ‘ਤੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਸਾਂਝੇ ਕੀਤੇ। ਸ਼ਾਹਰੁਖ ਖਾਨ ਨੇ ਲਿਖਿਆ, “ਤੁਸੀਂ ਸਾਡੇ ਲਈ ਸਦਾ ‘ਭਾਰਤ’ ਰਹੋਗੇ,” ਜਦਕਿ ਸਲਮਾਨ ਖਾਨ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਮਹਾਨ ਕਲਾਕਾਰ ਦੱਸਿਆ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਕਰਨ ਜੌਹਰ, ਅਜੇ ਦੇਵਗਨ ਅਤੇ ਮਧੁਰ ਭੰਡਾਰਕਰ ਨੇ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਫਿਲਮਾਂ ਦੀ ਦੇਸ਼ ਭਗਤੀ ਅਤੇ ਕਲਾਤਮਕ ਗੁਣਾਂ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਸਾਰੇ ਸਿਤਾਰੇ ਇਸ ਗੱਲ ‘ਤੇ ਸਹਿਮਤ ਸਨ ਕਿ ਮਨੋਜ ਕੁਮਾਰ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਭਾਰਤੀ ਸਿਨੇਮਾ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਸੁਨਹਿਰੀ ਅੱਖਰਾਂ ਨਾਲ ਲਿਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।
ਮਨੋਜ ਕੁਮਾਰ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਅਤੇ ਕਰੀਅਰ
24 ਜੁਲਾਈ 1937 ਨੂੰ ਅਬੋਟਾਬਾਦ (ਹੁਣ ਪਾਕਿਸਤਾਨ) ਵਿੱਚ ਜਨਮੇ ਹਰੀਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਗੋਸਵਾਮੀ, ਜੋ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਮਨੋਜ ਕੁਮਾਰ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੋਏ, ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਹਿੰਦੂ ਕਾਲਜ ਤੋਂ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਿਨੇਮਾ ਦੇ ਸਫਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਮੁੰਬਈ ਆ ਕੇ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 1960-70 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਫਿਲਮਾਂ ਨਾਲ ਦੇਸ਼ ਭਗਤੀ ਦਾ ਨਵਾਂ ਰੰਗ ਭਰਿਆ।
ਇਹਨੂੰ ਪੜ੍ਹੋ: Spontaneous Coronary Artery Dissection ਨਾਲ ਜੇਨ ਮੈਗੁਇਰ ਦਾ ਸਫਰ
‘ਸ਼ਹੀਦ’, ‘ਉਪਕਾਰ’ ਅਤੇ ‘ਕ੍ਰਾਂਤੀ’ ਵਰਗੀਆਂ ਫਿਲਮਾਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ‘ਭਾਰਤ ਕੁਮਾਰ’ ਦਾ ਖਿਤਾਬ ਦਿਵਾਇਆ, ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦੇਸ਼ ਪ੍ਰਤੀ ਸਮਰਪਣ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। 1992 ਵਿੱਚ ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ ਅਤੇ 2015 ਵਿੱਚ ਦਾਦਾ ਸਾਹਿਬ ਫਾਲਕੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਮਨੋਜ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ ਅਦਾਕਾਰੀ, ਸਗੋਂ ਨਿਰਦੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਆਪਣੀ ਛਾਪ ਛੱਡੀ।
ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕਾਂ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਦਰਦ
ਮਨੋਜ ਕੁਮਾਰ ਦੀ ਮੌਤ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਗਹਿਰਾ ਸਦਮਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ‘ਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਸਾਂਝੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਕੁਨਾਲ ਗੋਸਵਾਮੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਉਹ ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਬਿਮਾਰ ਸਨ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹਰ ਦਰਦ ਨੂੰ ਹੌਸਲੇ ਨਾਲ ਝੱਲਿਆ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਨਾਲ ਵਿਦਾਈ ਲਈ।”
ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਤਨੀ ਸ਼ਸ਼ੀ ਗੋਸਵਾਮੀ ਅੰਤਿਮ ਸੰਸਕਾਰ ਸਮੇਂ ਰੋਂਦੀ ਨਜ਼ਰ ਆਈ, ਜਿਸ ਨੇ ਸਾਰਿਆਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਨੂੰ ਝੰਜੋੜ ਦਿੱਤਾ। ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਸਮਰਥਨ ਲਈ ਧੰਨਵਾਦ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਿਰਾਸਤ ਸਦਾ ਜਾਰੀ ਰਹੇਗੀ।
ਇੱਕ ਅਣਮਿੱਥੇ ਵਿਰਾਸਤ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ
ਮਨੋਜ ਕੁਮਾਰ ਦੀ ਵਿਦਾਈ ਨਾਲ ਭਾਰਤੀ ਸਿਨੇਮਾ ਨੇ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਸਿਤਾਰਾ ਗੁਆ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਸ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਫਿਲਮਾਂ ਰਾਹੀਂ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਭਗਤੀ ਦੀ ਅੱਗ ਜਗਾਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਫਿਲਮਾਂ ਅਤੇ ਕਹਾਣੀਆਂ ਅਗਲੀਆਂ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਦਾ ਸਰੋਤ ਬਣੀਆਂ ਰਹਿਣਗੀਆਂ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਾਦਗੀ ਅਤੇ ਸਿਨੇਮਾ ਪ੍ਰਤੀ ਸਮਰਪਣ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਭ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਵਿੱਚ ਖਾਸ ਥਾਂ ਦਿੱਤੀ। ਅੱਜ ਜਦੋਂ ਉਹ ਸਰੀਰਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸਾਡੇ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਫਿਲਮਾਂ ਅਤੇ ਯਾਦਾਂ ਸਾਨੂੰ ਸਦਾ ਯਾਦ ਦਿਲਾਉਂਦੀਆਂ ਰਹਿਣਗੀਆਂ ਕਿ ‘ਭਾਰਤ ਕੁਮਾਰ’ ਦੀ ਰੂਹ ਸਾਡੇ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿੰਦਾ ਹੈ।
ਅਕਸਰ ਪੁੱਛੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸਵਾਲ (FAQs)
1. ਮਨੋਜ ਕੁਮਾਰ ਦੀ ਮੌਤ ਕਦੋਂ ਅਤੇ ਕਿੱਥੇ ਹੋਈ?
ਮਨੋਜ ਕੁਮਾਰ ਦੀ ਮੌਤ 4 ਅਪ੍ਰੈਲ 2025 ਨੂੰ ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਕੋਕਿਲਾਬੇਨ ਧੀਰੂਭਾਈ ਅੰਬਾਨੀ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਲੰਮੀ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੋਈ।
2. ਮਨੋਜ ਕੁਮਾਰ ਦਾ ਅੰਤਿਮ ਸੰਸਕਾਰ ਕਿੱਥੇ ਅਤੇ ਕਦੋਂ ਹੋਇਆ?
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਅੰਤਿਮ ਸੰਸਕਾਰ 5 ਅਪ੍ਰੈਲ 2025 ਨੂੰ ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਪਵਨ ਹੰਸ ਸ਼ਮਸ਼ਾਨਘਾਟ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰੀ ਸਨਮਾਨਾਂ ਨਾਲ ਸੰਪੰਨ ਹੋਇਆ।
3. ਮਨੋਜ ਕੁਮਾਰ ਨੂੰ ‘ਭਾਰਤ ਕੁਮਾਰ’ ਕਿਉਂ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ?
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਨਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਦੇਸ਼ ਭਗਤੀ ਵਾਲੀਆਂ ਫਿਲਮਾਂ ਜਿਵੇਂ ‘ਉਪਕਾਰ’ ਅਤੇ ‘ਕ੍ਰਾਂਤੀ’ ਕਰਕੇ ਮਿਲਿਆ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕੀਤਾ।
4. ਕਿਹੜੇ ਸਿਤਾਰਿਆਂ ਨੇ ਮਨੋਜ ਕੁਮਾਰ ਦੇ ਅੰਤਿਮ ਸੰਸਕਾਰ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ?
ਅਮਿਤਾਭ ਬੱਚਨ, ਸਲੀਮ ਖਾਨ, ਪ੍ਰੇਮ ਚੋਪੜਾ, ਸੁਭਾਸ਼ ਘਈ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਈ ਸਿਤਾਰਿਆਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅੰਤਿਮ ਵਿਦਾਈ ਦਿੱਤੀ।
5. ਮਨੋਜ ਕੁਮਾਰ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਫਿਲਮਾਂ ਕਿਹੜੀਆਂ ਹਨ?
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ‘ਸ਼ਹੀਦ’, ‘ਉਪਕਾਰ’, ‘ਪੂਰਬ ਔਰ ਪੱਛਮ’ ਅਤੇ ‘ਕ੍ਰਾਂਤੀ’ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।